Czym jest wirnik typu Vortex?
Vortex to wielołopatowy lub inaczej wielokanałowy otwarty wirnik do pomp. Jego charakterystyczną cechą jest to, że pracuje on w pewnej odległości od dna korpusu pompy. Dzięki temu, tylko część medium przelatuje przez kanały pomiędzy łopatkami i tej części cieczy przekazywana jest energia kinetyczna z wirnika. Rozpędzona, wylatująca z wirnika ciecz miesza się z pozostałą cieczą wypełniającą korpus pompy powodując wirowanie w całej objętości komory. Tak silnie rozpędzony strumień cieczy trafia do gardzieli pompy (wylotu z komory wirnika) i opuszcza pompę.
Zalety wirnika Vortex
Wirniki typu Vortex swoją popularność zawdzięczają wysokiej odporności na zatykanie podczas tłoczenia cieczy zawierających frakcje stałe, materiały włókniste oraz ścierne. Dzięki dużej przestrzeni pomiędzy wirnikiem a dnem korpusu pompy bez problemu przelatują przez pompę fekalia, papiery toaletowe, kawałki szmat, mopów, patyczki higieniczne, żwir czy piasek. Samoczyszcząca konstrukcja prawidłowo zaprojektowanego wirnika Vortex jest niewrażliwa na nawijanie się sznurków, włosów czy pasków foliowych, a zmniejszony kontakt ciał stałych z wirnikiem to jego wydłużona żywotność i mniejsza ścieralność.
Sprawność wirników Vortex
Wirniki Vortex już z założenia konstrukcyjnego nie są przeznaczone do bicia rekordów efektywności tłoczenia zarówno w kierunku podnoszenia (ciśnienia) ani wydajności (przepływu) ale ukierunkowane są na trwałość i odporność na zatykanie. Im większa odległość łopat wirnika od powierzchni korpusu pompy, zwana potocznie przelotem swobodnym, tym niższe ryzyko zapychania pompy ale również niższa sprawność hydrauliczna układu. Przelot pod wirnikiem jest definiowany jako swobodny przelot kuli o średnicy „X” milimetrów, gdzie X najczęściej mieści się w przedziale 45-80mm. Oczywiście zdarzają się u niektórych producentów wartości przelotu mniejsze i większe, ale w mojej opinii stosowanie wolnego przelotu rzędu 20-30 mm to proszenie się o kłopoty, a większego niż 100 mm to rozrzutność energetyczna.
Jak dobierać pompy z wirnikiem Vortex?
Najłatwiej odpowiedzieć, że każdą pompę dobieramy indywidualnie do projektu i zadanych parametrów pracy. Są jednak przyjęte w środowisku wodnokanalizacyjnym standardy, że wolny przelot powinien być jak najbardziej zbliżony do średnicy rurociągu tłocznego. I tak, np. dla rury PE63 sugerowałbym Vortex 45-50 mm, dla rury PE75 Vortex o przelocie 55-65 mm, a dla najpowszechniejszych chyba w Polsce rur kanalizacyjnych PE90 i PE110 dobierałbym wirniki Vortex o przelocie 70-80 mm. Dlaczego nie mniejsze? – bo łatwo zapchać, a dlaczego nie większe, bo toaleta to nie śmietnik, a tłoczenie frakcji większych niż kule 80 mm to już hydrotransport śmieci a nie ścieków bytowo-gospodarczych.
Podsumowanie wirników Vortex
Na podstawie moich 17 lat doświadczenia w pracy konstruktora pomp i przepompowni ściekowych uważam, że wirnik Vortex jest jednym z najbardziej odpornych na zatykanie i zużycie wirników w zakresie przelotu 45 - 80 mm. I chociaż jego sprawność hydrauliczna w stosunku do wirników kanałowych jest znacznie niższa, to całkowity koszt eksploatacji: obsługi, wyciągania, czyszczenia, ustawiania, wymiany wirnika jest zdecydowanie niższy.